Regulacje ustawowe dotyczące udzielania pomocy w formie dodatków mieszkaniowych precyzyjnie określają zasady i tryb ich przyznawania. Osoba ubiegająca się o taką formę pomocy w regulowaniu opłat za zajmowany lokal mieszkalny musi spełniać wszystkie określone warunki w ustawie o dodatkach mieszkaniowych. Niespełnienie choćby jednego z nich wyklucza możliwość uzyskania świadczenia. Dodatek mieszkaniowy jest formą pomocy Państwa dla osób, które nie są w stanie pokryć kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania.
Dodatek mieszkaniowy przyznawany jest na wniosek osoby uprawnionej na okres 6 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku.
Kryteria ustawowe:
1. Posiadanie tytułu prawnego do zajmowanego lokalu.
• osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego;
• osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach stanowiących ich własność i właścicielom samodzielnych lokali mieszkalnych;
• innym osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem;
• osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny albo socjalny.
1) domu pomocy społecznej,
2) młodzieżowym ośrodku wychowawczym,
3) schronisku dla nieletnich,
4) zakładzie poprawczym,
5) zakładzie karnym,
6) szkole, w tym w szkole wojskowej
– jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne całodobowe utrzymanie
2. Uzyskiwanie odpowiednio niskich dochodów.
Dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom, jeżeli w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o jego przyznanie średni miesięczny dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie przekroczył w gospodarstwie:
1) jednoosobowym – 40%, – 2862,19 zł
2) wieloosobowym – 30%, – 2146,64 zł
– przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku, z uwzględnieniem art. 6 ust. 8 i art. 7 ust. 6.
Najniższa wysokość dodatku mieszkaniowego wynosi 0,5% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej – 35,78 zł.
Za dochód uważa się dochód w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
3. Zajmowanie lokalu mieszkalnego o odpowiedniej powierzchni użytkowej.
Dodatek mieszkaniowy przysługuje, gdy powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego przekracza normatywną powierzchnię lokalu, ale nie więcej niż o:
a) 30%,
b) albo 50% pod warunkiem, że udział powierzchni pokoi i kuchni w powierzchni użytkowej tego lokalu nie przekracza 60%.
Oznacza to, że odpowiednio do liczby osób w gospodarstwie domowym powierzchnia lokalu nie może być większa od:
| Liczba osób w gospodarstwie domowym | Powierzchnia normatywna, do której jest naliczany dodatek mieszkaniowy | Powierzchnia użytkowa lokalu, której nie można przekroczyć aby otrzymać świadczenie 30% |
|
| 1 osoba | 35 m2 | 45,5 m2 | |
| 2 osoby | 40 m2 | 52,0 m2 | |
| 3 osoby |
45 m2 | 58,5 m2 | |
| 4 osoby | 55 m2 | 71,5 m2 | |
| 5 osób |
65 m2 | 84,5 m2 | |
| 6 osób | 70 m2 | 91,0 m2 | |
| 7 osób | 75 m2 | 97,5 m2 | |
| 8 osób | 80 m2 | 104,0 m2 | |
| 9 osób | 85 m2 | 110,5 m2 | |
| 10 osób | 90 m2 | 117,0 m2 | |
| 11 osób | 95 m2 | 123,5 m2 | |
| 12 osób | 100 m2 | 130,0 m2 |
– osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku inwalidzkim
– osoba niepełnosprawna, której niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju. Kompetencje do orzekania o zamieszkiwaniu w oddzielnym pokoju należą do powiatowych zespołów ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 1997 roku, poz. 776 z późn. zm.). Wymóg zamieszkiwania w oddzielnym pokoju, ma zastosowanie wówczas, gdy osoba niepełnosprawna zamieszkuje w lokalu z innymi osobami. Zatem w razie braku innych osób zamieszkujących nie ma rozróżnienia na pokoje oddzielne i nieoddzielne a posiadanie przez osobę niepełnosprawną orzeczenia o wymogu zamieszkiwania w oddzielnym pokoju nie skutkuje automatycznie powiększeniem normatywnej powierzchni. Powierzchnię normatywną zawsze powiększa się przy obliczaniu dodatku mieszkaniowego w sytuacji, gdy osoba niepełnosprawna porusza się na wózku inwalidzkim.
Dodatek mieszkaniowy uzależniony jest również od wysokości wydatków mieszkaniowych za miesiąc poprzedzający dzień złożenia wniosku. Do obliczenia jego wysokości przyjmuje się następujące wydatki:
- czynsz;
- opłaty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na lokale mieszkalne w spółdzielni mieszkaniowej;
- zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną;
- odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego;
- inne niż wymienione w pkt. 1-4 opłaty za używanie lokalu mieszkalnego;
- opłaty za energię cieplną, wodę, odbiór nieczystości stałych i płynnych;
- wydatki stanowiące podstawę obliczania ryczałtu na zakup opału.
W przypadku lokali, w których nie ma centralnego ogrzewania, ciepłej wody lub instalacji gazu przewodowego z zewnętrznego źródła – przysługuje ryczałt na zakup opału, który stanowi część dodatku mieszkaniowego.
Ryczałt na zakup opału oblicza się zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz. U. Nr 156, poz. 1817 z późn. zm.);
• przy braku CO – za wydatek, stanowiący podstawę obliczania ryczałtu na zakup opału, uznaje się równowartość 5 kilowatogodzin energii elektrycznej według rachunku za ostatni okres rozliczeniowy, z wyłączeniem opłaty abonamentowej oraz stałych opłat miesięcznych, na 1m2 normatywnej powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego, o której mowa w art.5, z uwzględnieniem art. 6 ust 9 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 o dodatkach mieszkaniowych (j. t. Dz. U. z 2019 r. poz. 2133, z późn. zm.).
• przy braku CW– za wydatek stanowiący podstawę obliczania ryczałtu na zakup opału, uznaje się równowartość 20 kilowatogodzin energii elektrycznej według rachunku za ostatni okres rozliczeniowy, z wyłączeniem opłaty abonamentowej oraz stałych opłat miesięcznych, na każdego członka gospodarstwa,
• przy braku instalacji gazu przewodowego – za wydatek, stanowiący podstawę obliczania ryczałtu na zakup opału, uznaje się równowartość 10 kilowatogodzin energii elektrycznej w gospodarstwie jednoosobowym według rachunku za ostatni okres rozliczeniowy, z wyłączeniem opłaty abonamentowej i stałych opłat miesięcznych oraz równowartość 2 kilowatogodzin na każdą dodatkową osobę.
Nie stanowią wydatków, wydatki poniesione z tytułu:
- ubezpieczeń, podatku od nieruchomości, opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
- opłat za gaz przewodowy, energię elektryczną, dostarczane do lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego) na cele bytowe.
Dodatkowe informacje:
• Kolejny wniosek należy złożyć w ostatnim miesiącu obowiązywania decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego;
• Wypłatę dodatku wstrzymuje się, jeżeli osoba, której dodatek przyznano, nie opłaca na bieżąco różnicy ponad przyznany dodatek przez okres 2 miesięcy.
• Dokumenty, na podstawie których osoba wypełniła deklarację o wysokości dochodów ma obowiązek przechowywać przez 3 lata.
• Dodatek jest wypłacany na konto zarządcy domu, natomiast ryczałt na zakup opału do rąk wnioskodawcy, aczkolwiek istnieje możliwość złożenia prośby o przekazywanie całej wysokości dodatku (wraz z ryczałtem) na konto zarządcy domu.
• Dodatku mieszkaniowego nie przyznaje się, jeżeli jego kwota byłaby niższa niż 0,5% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu wydania decyzji.
• Pracownik przeprowadzający wywiad środowiskowy może zażądać zarówno od wnioskodawcy jak i też innych członków gospodarstwa domowego złożenia, oświadczenia majątkowego. Odmowa złożenia powyższego dokumentu stanowi podstawę do wydania decyzji odmawiającej przyznania dodatku mieszkaniowego.
Postępowanie w sprawie przyznanego dodatku mieszkaniowego kończy się wydaniem decyzji administracyjnej w terminie 30 dni od daty złożenia poprawnie wypełnionego wniosku wraz z niezbędną dokumentacją. Od decyzji przysługuje Stronie prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, za pośrednictwem organu, który wydał decyzję w terminie 14 dni od daty jej otrzymania.