Przemoc domowa należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób ( osób najbliższych w rozumieniu art. 115 § 11 Kk ), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Przemoc charakteryzuję się tym, że jest:
1. Intencjonalna, to znaczy:
przemoc jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie sobie osoby najbliższej.
2. Siły są nierówne, to znaczy:
osoba doświadczająca przemocy jest słabsza, a osoba stosująca przemoc jest silniejsza.
3. Narusza prawa i dobra osobiste, to znaczy:
osoba stosująca przemoc wykorzystuje swoją siłę i narusza podstawowe prawa osoby najbliższej poprzez nietykalność fizyczną, godność, szacunek itd.
4. Powoduje cierpienie i ból, to znaczy:
sprawca naraża zdrowie i życie osoby najbliższej na poważne szkody.
Rodzaje przemocy:
Fizyczna – naruszanie nietykalności fizycznej; są to zachowania powodujące uszkodzenie ciała lub niosącym takie ryzyko, np.: popychanie, ciągnięcie za włosy, kopanie, bicie ręką, pięścią, uderzenie w twarz, przypalanie papierosem, krępowanie ruchów, itp.,
Psychiczna – naruszenie godności osobistej zawiera przymus i groźby, np.: wyzywanie, szantażowanie, wyśmiewanie itp.,
Seksualna – naruszenie intymności, to zmuszanie osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli, kontynuowaniu aktywności seksualnej, gdy osoba nie jest w pełni świadoma, bez pytania jej o zgodę lub gdy na skutek zaistniałych warunków obawia się odmówić.
Ekonomiczna – naruszenie własności; jest to celowe niszczenie czyjejś własności, pozbawianie środków lub stwarzanie warunków, w których nie są zaspokajane niezbędne dla przeżycia potrzeby, np.: niszczenie rzeczy, zabieranie pieniędzy, zmuszanie do spłacania długów, itp.
Zaniedbanie – naruszenie obowiązku opieki ze strony osób bliskich. Jest formą przemocy ekonomicznej przejawiającej się w formach zaniedbania potrzeb żywieniowych, higienicznych, medycznych – jako stanu wynikającego z braku dbałości czy też opieki, stosowanego najczęściej wobec dzieci, osób starszych, niepełnosprawnych, chorych.
Polskie prawo ściga sprawców przestępstw przeciwko osobom bliskim, m.in. z:
Art. 207 k.k.
§ 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną za względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 1a. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Jeżeli czyn określony w §1 lub 1a połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w §1 – 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Art. 191 k.k.
§1. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§1a.Tej samej karze podlega, kto w celu określonym w §1 stosuje przemoc innego rodzaju uporczywie lub w sposób istotnie utrudniający innej osobie korzystanie z zajmowanego lokalu mieszkalnego.
§2.Jeżeli sprawca działa w sposób określony w§1 w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§3.Ściganie przestępstwa określonego w§1a następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art. 197 k.k.
§1. Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§2. Jeżeli sprawca, w sposób określony w§1, doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§3. Jeżeli sprawca dopuszcza się zgwałcenia:
2) wobec małoletniego poniżej lat 15,
3) wobec wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§4. Jeżeli sprawca czynu określonego w§1–3 działa ze szczególnym okrucieństwem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5.
Art. 209 k.k.
§1. Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w §1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§2. Ściganie przestępstwa określonego w§1 lub 1a następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego.
§3. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie przestępstwa określonego w§1 lub 1a odbywa się z urzędu.
§4. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w§1, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty.
§5.Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego sprawca przestępstwa określonego w§1a uiścił w całości zaległe alimenty, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary.
Ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz.U. z 2020r. poz. 218. 956 ).
Miejsca, gdzie należy szukać pomocy:
Zespół Interdyscyplinarny
ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
działający przy MOPS
ul. Akacjowa 7
11-100 Lidzbark Warmiński
Tel. 502-876-086
Pracownicy socjalni MOPS – u w Lidzbarku Warmińskim
Tel. 89-767-80-46,
Tel. 89-767-80-47,
Tel. 89-767-80-48.
Punkt Konsultacyjny
w zakresie poradnictwa prawnego, psychologicznego, terapeutycznego, uzależnień
ul. Akacjowa 7
11-100 Lidzbark Warmiński
Tel. 89-767-31-25
Komenda Powiatowa Policji
ul. Warmińska 8
11-100 Lidzbark Warmiński
Tel. alarmowy 112
Tel. 997
Prokuratura Rejonowa w Lidzbarku Warmińskim
ul. Wyszyńskiego 37
11-100 Lidzbark Warmiński
Tel. 89-767-76-00
Możesz zadzwonić również pod numery telefonów:
Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia” 800-12-00-02
czynny przez całą dobę
Dzwoniąc pod nr 800-120-002
uzyskasz wsparcie, pomoc psychologiczną, informacje o możliwościach uzyskania pomocy
najbliżej miejsca zamieszkania.
Można pisać w sprawach związanych z przemocą w rodzinie na adres mailowy: niebieskalinia@niebieskalinia.info
Ogólnopolski telefon zaufania dla dzieci i młodzieży.
Numer 116 111 jest linią anonimową (dzwoniąc nie musisz podawać swojego imienia, nazwiska, ani adresu zamieszkania, a numer 116 111 nie jest widoczny w rachunku za telefon, ani na billingu). Połączenia z telefonów komórkowych i stacjonarnych są bezpłatne. Linia jest czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach od 12 do 20. Telefon jest przeznaczony dla dzieci i młodzieży w wieku od 7 do 18 lat. Masz kłopoty w domu, w szkole, z rodzicami, czy rówieśnikami? Zadzwoń. Więcej informacji znajdziesz na stronie www.116111.pl
Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – 800 12 12 12 – jest telefonem skierowanym do wszystkich dzieci potrzebujących pomocy. Dzwoniąc pod ten numer możesz porozmawiać ze specjalistą, który postara się Ci pomóc. Połączenie jest bezpłatne z telefonów stacjonarnych oraz komórkowych w sieci Orange. Linia działa w godzinach od 8:15 do 20. Więcej informacji znajdziesz na stronie www.brpd.gov.pl
Policyjny Telefon Zaufania ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, tel. 800 120 226